Naduh kulong kumah ki por nynhyndai hynthai, u khasi u ngeit ba ngi wan hiar pateng naki Hynñiewtrep Hynñiewskum ha kaba shim ruh iaka jait ka kynja lyngba ka kmie ba kha ba pun, ba kit ba bah haduh ba ngi lah rangbah. Hynrei kaba i thamula pat kalong ba mynta ka juk thymmai kaba lah nang lah stad, lah ban ong ba ngi lah stad sha ba palat, haduh ba ngim khein kordor shuh iaka tynneng u mynbarim bad ngi la khein dew thala iaki riti u mynbarim hakaba u lah pynkhamti ha ngi ki longdien ban ri ban sumar bad ban bat hok ia ki. Kane ka jia ba haka jingshisha ba don ki katto katne ngut kiba lah shai palat, ki kynnoh ba ngi hiar dor ka longbriew man briew bad hiar dor ka jaidbynriew tang namar ba ngi shim jait naka kynthei. Ki iathuh lpa ruh ba ngin sa ring sdot ka roi ka par habaroh u khasi pnar, lada ngi bteng iaka rukom ai jait sha ka kynthei. Wat la ngi lah phuh lah roi katne, kine ki riew shim kabu lah ban ong, ki wan khnang ban pynpait bad ki pyrshang ban wan tuklar ba ngin sa duh bad jah noh ka snam khasi haka wei ka sngi. Nga hangne ngan ong, ba la dei ba ngin duh jait noh, ngi lah dei ban jah naduh mynno, hynrei nga iohi pat, ngi kiew shi katdei eh ban ianujor bad ki juk mynbarim. Lah ruh ban ong ba ka jingwan kine ki nong pynkylla jaid kpa ne ki synjuk rympei thymmai, ka ktah iaka jaidbynriew baroh kawei bad ruh ka long pyrshah iaka dustur khasi kiba dang bat iaka niam ka rukom, ki riti ki dustur deiti.
Kane ka jingwan jong ki ruh kalong pher, kaba pyniasyriem kum ka synshar paitbah ban ioh jingkyrshan na u pait ba bun ba lang da kaba wan syllok ne ialap haka kyrteng ka Bible, ban pharep bad ban tyllep iaka jingmut ki paitbah. Tip ioh don kaei re kaei na sha lyndet. Badei bym don ha lyndet, leh aiu ka wan ialap ban pynkylla, kylla hi ialade, ym din ba khang. Shuh shuh naduh ka jingwan ki ai jaitkpa, (most commonly) ka pynlong syier iaki thei khasi jong ngi ha kaba mih shibun ki jait case kum ki batbor, leh jubor, pynmynsaw ne pyniap iaki kiba pli ki thei ki khynnah. Namar kane ka ai jait kpa ka isih bha iaki kynthei bad ki pynlong kum ki "sex slave" iaki ba pli ki thei. Haka jingshisha, ka kynthei ba pli kam don eiei, ka dei maka kaba pun ba kha, ba ri ba sumar, ai dud ai buiñ, pynheh pynsan, kumno kine ki riew thrang jait, ki pynpoh ialade ban knieh iakaei ba ju don maka. Haduh katno ka jingshitom ba ka hap iaid lyngba, balei ngi kwah iaknieh pat tang na bynta kata. Ngan ai jingkyrshan ba pura iaki ban ri ban sumar iala ka jait.
Haka jingshisha ban tei shuh shuh iaka jaidbynriew, kam shong haka jait hynrei haka rukom long bad rukom im jong ngi. Bunsien ki ai jait kpa ki kynnoh ba, "shongwai u shynrang ha iing ka kynthei, bai biri hap pan na i kiaw, shah leh bein u shynrang ha iing lok ne iing kur, shah klim u shynrang, pynlong ksew ia u shynrang kumta ter ter". Kane baroh ka dei tang ka jingkynnoh tei pop. Lada dei shisha phi u rang kynsai, ba kit ba bah iaka rai eh rai maw, ka inglok ne ingkur kam leh ne ban bein ia phi dalei lei ruh. Hynrei lada phi tlot ne jait tuh ki tyrpeng phi dei hok hi ban shah leh kum kitei ha neng.
Nga ialade nga kyrshan ka jait i mei. Ngan kynnoh ba kino kino kiba wan ialap ban ai jait kpa ne kylla sha ka jait u kpa kine hi kidei ki ki khun shiteng ba ioh kpa dakhar, ki khwan myntoi, ki nongdie ri, kiba ieid mynder. Kiba don ka jingthmu ban phiah ban pynpra iaka bri u Hynñiewtrep.
To ngin kunai bad pyni iaka pyrthei ba ngi long kyrpang na khap jong kiba bun. Bad to ngin ym ngeit beit haka jingpynshoi ne ialap jongkiwei ban bud tynneng iaka dustur ki wei. Ale ngin pynbha iaka ngi ioh mynta khamtam ka jait ka kynja kaba naka kpoh i mei ba kha ba pun. Namar shwa ban kyntang jait, ngi da shat da khein da nguh da dem bad kyrpad kyrpon na u Trai Nongbuh Nongthaw. Nakata ka daw, ngim dei ban ai klumar iaka jait sha u shynrang khlem kita. Pynim iaka jait, bad tip iaki la ki kur ki kha.
Kane ka long ka kyrwoh ia baroh ki kynthei, ba kidei ban pynshong nongrim bha shwa ban shim karai khnang ban neh ban sah ki matti u longshwa. Haka juh ka por, nga sngewnguh shi katdei eh iaki khasi stad pyrkhat jong ngi ki Syngkhong Rympei Thymmai, ba ki lah pynkyndit bynriew iakiba ai jait sha ka kynthei ba kin dup tip kumno ban niewkor iala ka jait ka kynja i mei, bad kumno ban pynneh pynsah iaka. Lada ym don maki, ngin ym kyndit shuh. Kyntang iawai ngan ong, imslem jait i mei, to nangroi nang kiew sha kliar, bad iaka jaid kpa ko kynthei to kiar.
kiba kwah ai jait kmie sah dei ki khun kpa dkhar khun shteng tang ban ioh long ST..
ReplyDeletengim kwah spah ngi kwah ka matti i PA..bad kata ta lineage na u shynrang ym shuh na ki kynthei.khang kan neh ka snam khasi.hynrei te ka jing ioh tnga nongwei ki thei khasi lah ima tang 50 snem ym don khun khasi shuh.ka ai jait sha u kpa ka long ba ba dei hok namar ka pateng ne nongkynti hi jong u khun bynriew ka wan na u kpa lane ka long doh long snam ne long rynieng ka dei u kpa ba ai.
ReplyDeleteBakla. Ka jingshim jait na u kpa kan wallam ka jingma iaka jaidbynriew. Ka snam mynder kan sdang tuid sha bri u hynniewtrep, ka jingnoiñ beiñ iaki kynthei kan kynrei, ka jingshah bat bor kan kiew, ka jingshongkha khleh kan jur, bad kalong ruh ka sang bah ia u khasi. Taka dei, ngim donkam iaka jingpynthymmai jong phi, ngin ngeit ia kaei u mynbarim u pynbat ia ngi.
DeleteKane ka thew ia phi ki khun mynder shiteng jait ba kwah pharia ia u khasi lyngba ka jingbudtynneng khlem nongrim jong phi.
DeleteHadien bala pule ia ka jingthoh jongphi nga shem ba ki long tang ki assumtion bym don nongrim.Lah ban ong ruh ba ki long tang ki khana pyntieng pynsmiej kibym long logical. Nga don bun ban debunk ia ki symboh jingpyrkhat kaba phi la thoh hynrei kaba nga sngew dei ban pynpaw kham kloi ka dei halor ka juba kaba phi la thoh ia i bah Leon mathaios. Phi thoh ba Ka jingshim jait na u kpa kan wallam ka jingma iaka jaidbynriew. Ka snam mynder kan sdang tuid sha bri u hynniewtrep, ka jingnoiñ beiñ iaki kynthei kan kynrei, ka jingshah bat bor kan kiew, ka jingshongkha khleh kan jur, bad kalong ruh ka sang bah ia u khasi. Taka dei, ngim donkam iaka jingpynthymmai jong phi, ngin ngeit ia kaei u mynbarim u pynbat ia ngi. Halor kine ki jingthoh jongphi nga sngew dei ban kylli (1.) Ha kano ka rukom ba ka jaitbynriew jongngi kan don hapdeng ka jingma lada ai jait sha u Kpa (2) Hato ka jingaijait sha ka kynthei ka pynneh pynkhlain ia ka jaitbynriew? mano ba kha ia ki khasi-muslim, ki bengali-khasi, ki bihari-khasi bad kumta ter ter(sngewbha jubab ia kane. Ka jingkynnoh ka jongphi ba ka jingbatbor ia ki kynthei dei na ka daw ai jaitkpa , ia kane nga da sngew pyrshah namar kam long logical eiei. Nga tharai phi khlem da pule ia ka jingthoh i bah Leon iba ong ba ngim kwah spah hynrei ngi kwah ia ka matti i Pa...hato kane ka jingthoh kam lah mo ban pynkyndit bynriew iaphi? Iathuh ia nga kaei ka shongkha shongman u Khasi? hato ka long kyntang? lada ka long kyntang balei lah ban pynlait san shyieng? Phi kynnoh ba kiba ai jait sha u Kpa ki dei ki mynder, hato phi la pyrkhat ia kito ki khasi ba ioh lok mynder kiba ai jait sha ka kmie tang ban ioh jingmyntoi? Kim long khasi kim kren khasi hynrei ki dei ki jait khasi. Hato kham khraw ka jait ban ia ka ing ka sem? kham khraw ka kur ban ia ka ing ka sem? Nga don bun ban thoh hynrei nga shu kwah kylli kawei iaphi...kaei ka kamram jong u shynrang khasi ha ing ha sem? Khublei bad nga kyrmen ban ioh ka jubab ka jongphi halor kane.
ReplyDelete